Onder de Dotson-ijsplaat in West-Antarctica hebben onderzoekers iets bijzonders ontdekt. Dankzij geavanceerde technologie onthulden ze nieuwe ijsstructuren die traditionele ideeën over gletsjersmelt aanzienlijk opschudden. Deze vondst is niet alleen wetenschappelijk waardevol, maar heeft ook grote gevolgen voor ons begrip van klimaatverandering en de stijgende zeespiegel.
Ontdekkingsreis met Ran, de autonome onderzeeër
De missie draaide om de inzet van de autonome onderzeeër Ran. Tijdens een 27-daagse missie legde Ran meer dan 1.000 kilometer af onder de ijsplaat en bereikte hij een indrukwekkende diepte van 17 kilometer in een ijsgrot, een bijzondere holte in het ijs. Uitgerust met een geavanceerde multibeam sonar, een apparaat waarmee hij de omgeving gedetailleerd in kaart bracht, produceerde Ran razendsnelle en precieze kaarten van de onderliggende ijsstructuren.
Tijdens zijn reis door deze verborgen wereld stuitte Ran op onverwachte texturen en landschappen: onder meer richels, plateaus, valleien en vormen die aan duinen doen denken, al betreft het hier ijs. Dit wijst op complexe interacties tussen stromingen in het water en het ijs. Het Coriolis-effect, dat zorgt voor draaiingen door de rotatie van de aarde, zou hierbij een rol kunnen spelen, wat leidt tot merkwaardige wervelingen en uitsparingen in het ijs.
Wetenschappelijke inzichten en uitdagingen
De resultaten van deze missie, die recent zijn gepubliceerd in Science Advances, roepen vragen op over eerdere modellen van gletsjersmelt. Professor Anna Wåhlin geeft aan: “Dit betekent voor ons niet alleen een nieuwe ontdekking, maar ook een wake-upcall dat veel eerdere aannames over het smelten aan de onderkant van gletsjers tekortschieten,” een duidelijke indicatie dat we onze ideeën moeten herzien. De waargenomen hoge smeltsnelheden bij verticale barsten en de ontdekking van nieuwe patronen, zoals pieken en dalen, suggereren dat er nog veel onbekende processen aan de gang zijn die onze huidige modellen niet kunnen verklaren.
De reis verliep echter niet zonder uitdagingen. Na slechts één extra duik verdween Ran plotseling onder de ijsplaat, waardoor de campagne eerder dan gepland moest worden stopgezet. Toch vormen de kaarten die Ran produceerde een aanzienlijke vooruitgang in ons inzicht in de ijzige platen van Antarctica.
Toekomstig onderzoek en de wereldwijde implicaties
De expeditie maakte deel uit van het TARSAN-project, dat zich richt op atmosferische en oceanische processen die de Thwaites- en Dotson-gletsjers beïnvloeden. In januari 2024 werd het onderzoek hervat toen men opnieuw naar de Dotson-ijsplaat terugkeerde om dieper in deze fascinerende fenomenen te duiken.
De ontdekkingen geven ons een beter inzicht in hoe smeltwater patronen vormt, wat van belang is voor het verfijnen van modellen om toekomstige zeespiegelstijging nauwkeuriger te voorspellen. Het onderzoeksteam benadrukt dat voortzetting van dit werk cruciaal is om de onzekerheden in de wereldwijde zeespiegelprojecties te verkleinen.
Antarctica blijft wereldwijd de aandacht trekken dankzij studies als deze. Ze tonen aan hoeveel we nog moeten leren over de bevroren onderwereld van onze planeet. Met de hulp van nieuwe technologieën en internationale samenwerking kan het volgende hoofdstuk in poolonderzoek nog meer verrassende inzichten opleveren voor zowel de wetenschap als ons milieubewustzijn.
