De Europese Commissie heeft besloten de presentatie van een ambitieus wetsvoorstel even te parkeren. Het plan, dat erop gericht is de luchtvervuiling door houtverwarming te verminderen, kwam na hevige discussies en stevige tegenstrijdige meningen uit verschillende Europese landen op de tocht. Oorspronkelijk wilde men het wetsvoorstel op 12 februari presenteren. Het zou de verkoop van houtkachels en andere verwarmingsapparaten die als schadelijk worden aangemerkt, stopzetten – en in 2027 in werking treden.
Politieke tegenwind en financiële zorgen
Er wordt flink wat weerstand gevoeld, vooral in landen als Tsjechië en Duitsland, waar houtverwarming nog volop gebruikt wordt. Zowel Tsjechische als Duitse europarlementariërs hebben hun zorgen uitgesproken over de mogelijke economische tol voor hun burgers (vooral als het de portemonnee raakt). De grootste fractie in het Europees Parlement, de Europese Volkspartij (EVP), heeft ook haar bedenkingen geuit. In Tsjechië zien velen de maatregel als een extra financiële last voor huishoudens die sterk op houtverwarming vertrouwen.
Een Duitse europarlementariër benadrukte hoe belangrijk biomassa is in de energietransitie, vooral in landelijke gebieden waar andere energiebronnen niet makkelijk te pakken zijn. Peter Liese, eveneens uit Duitsland, wijst op de grote rol die biomassa speelt binnen de Europese energie-strategie.
Uitleg over het uitstel en technische hobbels
Volgens een woordvoerder van de Europese Commissie komt het uitstel omdat er nog wat diepgaander technisch werk moet gebeuren (even de tijd nemen om alle technische puntjes op de i te zetten). Naast deze technische zaken is de politieke weerstand ook een rol geweest in het besluit om het voorstel voorlopig op de lange baan te schuiven. Deze situatie doet even denken aan eerdere uitdagingen, zoals in Duitsland toen er in 2023 een verplichting kwam voor warmtepompen.
De Tsjechische minister van Industrie en Handel, Lukáš Vlček, maakt zich zorgen over de druk die deze nieuwe maatregel kan leggen op zowel gezinnen als bedrijven in Tsjechië. Hij pleit ervoor dat het Europese milieubeleid beter moet aansluiten bij de technologische ontwikkelingen zonder de budgetten van mensen te hard te belasten.
Zorgen rondom gezondheid en milieu
Het voornaamste doel van het voorgestelde wetsvoorstel is om gezondheidsproblemen te beperken die samenhangen met de uitstoot van koolmonoxide en fijnstof door houtverwarming (wat vaak leidt tot ademhalingsproblemen, zoals astma). Toch zijn er zorgen over de verplichting om automatische regelsystemen op houtkachels en -ketels te installeren, iets wat voor huishoudens die volledig op dit type verwarming vertrouwen, een flinke investering kan betekenen.
Zonder enige aanpassing kunnen deze normen allerlei apparatuur verouderen en de kosten voor consumenten doen stijgen. Daarom hopen sommige partijen dat er eerst nog eens naar de maatregelen wordt gekeken, voordat alles definitief wordt ingevoerd.
Blik op de toekomst en de balans
Er wordt gehoopt dat er nog ruimte komt voor een revisie voordat het wetsvoorstel definitief wordt ingevoerd. Lukáš Vlček benadrukt: “Ons doel is dat het Europese groene beleid in lijn blijft met de technologische ontwikkelingen en niet te zwaar drukt op de budgetten van Tsjechische huishoudens en bedrijven.” Ook Peter Liese wijst erop dat systemen op basis van biomassa een belangrijke rol spelen in de energietransitie.
Dit onderwerp blijft in de belangstelling staan, omdat het niet alleen over nieuwe regels gaat, maar ook over hoe Europa een balans probeert te vinden tussen milieuverplichtingen en de economische realiteit (dus, het zoeken naar een evenwicht). Het debat rond dit wetsvoorstel geeft een goed beeld van de grotere uitdagingen waar Europa mee te maken heeft bij de streven naar duurzame ontwikkeling, zonder de lasten onevenredig op bepaalde bevolkingsgroepen of regio’s te leggen.
