Pierre Wunsch, gouverneur van de Nationale Bank van België, neemt ons mee door zijn wijk, de Marollen, tussen de Zavel en het Vossenplein. Een reis door zijn leven, te beginnen bij dit vrolijk Brussels doolhof.
Guillaume Pierre Wunsch heeft zich gevestigd in een wijk als geen ander. Bijna dertig jaar geleden wilde de gouverneur van de Nationale Bank van België, of beter gezegd het jonge kaderlid in die tijd, een betaalbare woning vinden in een kosmopolitische wijk. Het doel was om het expatbestaan van zijn Spaanse vrouw in het vlakke land te vergemakkelijken. De keuze viel uiteindelijk op de Marollen, hartje Brussel.
We vinden hem bij Le Pain quotidien, tegenover de Onze Lieve Vrouwe Ter Kapellekerk. “Mijn vader noemde me Guillaume-Pierre als hij boos was en mijn moeder noemde me Pierre omdat ze die naam niet mooi vond. Dat begon al goed,” lacht hij. Zijn familie beleefde heel wat omzwervingen die uiteindelijk geleid hebben naar dit vrolijke doolhof tussen de Zavel en de Marollen.
De Belgische geschiedenis van de familie Wunsch begon toen zijn grootvader, een Oostenrijker uit een rijke maar aan lager wal geraakte familie, trouwde met een jong arbeidersmeisje uit Tilleur, vlakbij Luik. Opgejaagd door de Duitsers vluchtte het koppel naar Canada. Na een paar jaar kregen ze heimwee en keerden ze terug naar België. Het gezin had een bescheiden inkomen maar zijn vader ging studeren aan de universiteit, iets wat zijn moeder vanwege haar achtergrond en haar status als vrouw niet kon, “hoewel ze heel intelligent was en zeker de capaciteiten had.” Toen Pierre Wunsch werd geboren, was het gezin al vrij welvarend. Hij kreeg van bij het begin een realistische kijk op geld bijgebracht, samen met een intellectuele nieuwsgierigheid die vaak voorkomt bij de inwoners van Louvain-la-Neuve. Een beetje zoals Chez Richard, een etablissement op de Zavel, waar zijn vrouw graag komt vanwege de authentieke sfeer, waar bourgeois en bohemiens met elkaar converseren.
Hij werpt een begerige blik op de etalage van Les Tartes Françoise, waar hij taarten koopt “vooral die met amandelen” voor de rollenspellen in het weekend met zijn vrienden, een uitlaatklep waar hij strikt aan vasthoudt. “Werk is een deel van mijn leven, maar niet het belangrijkste. Ik wil ook tijd doorbrengen met mijn vrouw, mijn kinderen en mijn vrienden. Op een gegeven moment had een van mijn zoons het moeilijk op school. Ik heb hem urenlang geholpen met grammatica, spelling en wiskunde.”
We komen aan bij de grens tussen de twee werelden, de Onze Lieve Vrouwe Ter Kapellekerk, waar een streepje roze lucht doorbreekt. Aan het begin van de Hoogstraat staan sociale woningen en chique boetieks zij aan zij. De klanten van de winkels wonen niet in de wijk en komen hier in het weekend shoppen als was het een excursie naar exotische landen. Er is ook een Lidl, alsof hij de trendy cafés in de buurt wil uitdagen met zijn onverbiddelijke realisme. “Deze wijk heeft een zeer Brusselse charme, met al zijn bric à brac. Het ontbreekt alleen aan gemeenschappelijke plekken waar al die werelden samen kunnen komen. Stedenbouw is een uitdaging,” merkt hij op. Hij is ook bezorgd over de polarisatie van het publieke debat: “We leven in de dictatuur van gevoelens, met een bonus voor wie het meest gekwetst overkomt. De mening van iemand die dingen vanop een afstand bekijkt, wordt gezien als minder interessant.”
De gouverneur waarschuwt voor het gevaar van hokjesdenken: “Dat is ongelooflijk gewelddadig en kan je zelfs doen twijfelen aan wie je bent. Erger nog, hoe meer je jezelf rechtvaardigt om te bewijzen dat je niet die persoon bent die ze denken, hoe meer je jezelf opsluit in de logica van dat hokje. We moeten een manier vinden om geïnteresseerd te blijven in een persoon en zijn ervaringen zonder hem in een hokje te stoppen. Maar achter die gevoelens zitten wel echte problemen: Metoo, ecologie, black lives matter, die aangepakt moeten worden, rekening houdend met de inherente complexiteit van dergelijke vraagstukken.” Het zijn angstaanjagende onderwerpen voor de paar jongeren die op dit late uur nog rondlopen. Pierre Wunsch noemt Jung en een teveel aan keuzes als een potentiële bron van stress. Het is de drang naar betekenis en zelfvervulling die eigen is aan onze cultuur en tijd, volgens het boek W.E.I.R.D dat hij momenteel leest, geschreven door een antropoloog. “Mensen willen ‘hun plaats vinden’. De arbeidsmarkt is gunstiger dan ooit voor jongeren, maar toch lijken velen uit de boot te vallen. Misschien hebben we iets gemist, gezien het heersende wantrouwen tegenover de instellingen en de kwetsbaarheid van de democratie. Probeer maar eens zin te geven aan de wereld terwijl Trump herkozen dreigt te worden, er nog altijd oorlog woedt in Oekraïne en Gaza …”
“Als je denkt dat alles draait om verdienste, vergeet je dat sommige mensen gewoon
geen geluk hebben gehad.
En anderen wel.”
Een stevige wandeling (hij moet gemiddeld 5000 stappen per dag zetten) leidt naar het tapasrestaurant waar hij af en toe met zijn vrouw dineert. Zij was het die hem erop wees dat zijn eerste ervaring als kabinetschef van een Brusselse minister hem niet beviel: “Ik was toen nog niet volwassen, dus zette ik een stap opzij.” Zijn doctoraat in de economie, 8 jaar bij Electrabel waar hij uiteindelijk een team van 100 mensen leidde en 5 jaar in het politieke kabinet van een minister van Financiën vormden pas een logisch geheel toen hij gouverneur van de NBB werd. Geluk of verdienste? Hij citeert het boek van Michel Sandel over de tirannie van verdienste: “Als je denkt dat alles draait om verdienste, vergeet je dat sommige mensen gewoon geen geluk hebben gehad. En anderen wel.”
De wandeling gaat verder langs de Blaesstraat, waar de antiquairs de overstap maken naar de vlooienmarkten op het Vossenplein tijdens de week. “ De discussie over gelijke kansen blijft zeer politiek en moet volwassen worden benaderd. Wat er ook gebeurt, het zal altijd interessanter zijn als de jobmarkt floreert.” Daar zie je de gouverneur in hem weer bovenkomen.
“Je wordt natuurlijk niet zomaar gouverneur zonder te hebben gewerkt. Ik heb nooit tactische keuzes gemaakt voor mijn carrière, sommige dingen vielen gewoon in mijn schoot. En ik heb geluk gehad: Peter Praet ging weg bij de NBB en ik was op het juiste moment op de juiste plaats. “
De wandeling eindigt op een terras waar je bij mooi weer van de avondzon kunt genieten. Verdienste of geluk: als er daar een plekje vrijkomt, ga ervoor.
