Recent onderzoek, gepubliceerd in Nature Geoscience, schetst een zorgwekkend toekomstbeeld: extreme hitte die de mens en andere zoogdieren uiteindelijk zou kunnen uitroeien. Dit baanbrekende onderzoek, uitgevoerd door de Universiteit van Bristol, toont aan hoe de vorming van een nieuw supercontinent, Pangea Ultima (een verzamelnaam voor één gigantisch continent), het klimaat op aarde drastisch zal veranderen. Het project werd ondersteund door de UK Research and Innovation Natural Environment Research Council (UKRI NERC) en had belangrijke bijdragen van Dr. Alexander Farnsworth en Dr. Eunice Lo.
Wat vertellen de klimaatmodellen?
Voor het eerst hebben onderzoekers supercomputer-modellen gebruikt om de verre toekomst te simuleren. Deze modellen laten zien dat klimatologische extremen aanzienlijk zullen toenemen naarmate de huidige continenten samensmelten tot Pangea Ultima, wat over 250 miljoen jaar verwacht wordt. Men voorziet temperaturen van 40 tot 70 graden Celsius, wat het voor zoogdieren vrijwel onmogelijk maakt om te overleven, en een extreem droog klimaat.
De vorming van Pangea Ultima gaat gepaard met tektonische verschuivingen die zorgen voor frequente vulkaanuitbarstingen, waarbij veel kooldioxide vrijkomt in de lucht, wat de opwarming van de aarde verder doet toenemen. Bovendien zal de zon dan ongeveer 2,5% meer energie uitstralen dan nu, wat de hittegolven verder versterkt.
Wat betekent dit voor zoogdieren en ons?
Zoogdieren hebben zich in het verleden kunnen aanpassen aan wisselende weersomstandigheden door bijvoorbeeld te zweten en af te koelen. Echter, hun tolerantie voor hoge temperaturen is beperkt en langdurige blootstelling aan extreme hitte kan fataal zijn. Het toekomstige milieu wordt daardoor vijandig, mede door een gebrek aan voedsel- en waterbronnen. Dr. Farnsworth merkt op dat “de opkomst van een supercontinent een driedubbele klap betekent”, door grotere temperatuurschommelingen door de continentale ligging, een hetere zon en hogere CO2-niveaus.
Op dat moment zal slechts tussen 8% en 16% van het aardoppervlak bewoonbaar blijven voor zoogdieren, met wijdverspreide temperaturen van 40 tot 50 graden Celsius en een hoge luchtvochtigheid, waardoor overleven steeds moeilijker wordt.
Een waarschuwing vanuit onze huidige tijd
Hoewel deze scenario’s ver weg lijken, benadrukt Dr. Lo dat we onze huidige klimaatproblemen niet uit het oog mogen verliezen: “We moeten er alles aan doen om zo snel mogelijk koolstofneutraliteit te bereiken.” Dit roept vragen op over de impact van menselijke infrastructuren en klimaatverandering. De opwarming door menselijke uitstoot van broeikasgassen leidt al wereldwijd tot schadelijke hittegolven.
Dit onderzoek levert ook waardevolle inzichten op voor het bestuderen van exoplaneten, planeten buiten ons zonnestelsel. De bevindingen onderstrepen dat de indeling van continenten en tektonische activiteit cruciaal zijn bij het beoordelen van de bewoonbaarheid van verre werelden.
Dankzij de rekenkracht van het Advanced Computing Research Centre aan de Universiteit van Bristol konden de onderzoekers deze uitgebreide modellen ontwikkelen. Ze vormen een waarschuwing voor mogelijke toekomstige scenario’s als we onze huidige koers niet wijzigen.
Hoewel de vooruitzichten somber zijn, roepen ze op tot snelle actie tegen klimaatverandering. Terwijl we nadenken over wat er in de verre toekomst kan gebeuren, is het nu de tijd om onze planeet te beschermen tegen verdere schade.
