Als je ze laat kiezen tussen loondienst of zelfstandige, zeggen vier op de tien jongeren dat ze liever zelfstandig willen zijn (bron: Europese Commissie, 2022). Een op de drie jongeren denkt dat onderwijs en opleiding de belangrijkste factor zijn om dat te bereiken, meer nog dan financiële hulp van familie en vrienden. Aangezien maar 5% van de 18- tot 30-jarigen actief werkt aan een ondernemersproject, stelt zich de vraag: moeten jongeren op school al leren ondernemen?
Het kan verleidelijk zijn om voor de conventionele aanpak te kiezen: ingenieur word je toch ook in een ingenieursopleiding? Spoiler alert: in dit geval klopt dat niet. Het gaat erom dat je generieke vaardigheden verwerft voor dat beruchte sociale kapitaal: de durf om een nieuwe weg in te slaan, een nieuw product of een nieuwe dienst uit te vinden, een netwerk om nieuwe partners te vinden, enzovoort.
Dat is precies wat sommigen bevoordeelt en anderen benadeelt wanneer ze de arbeidsmarkt betreden. Dat is het concept van asymmetrische informatie. De ene heeft de juiste informatie en wordt competitief, de andere heeft die niet en blijft systematisch achteraan staan. Wat leidt tot de desastreuze sticky floor: het idee dat in ons land de lagere middenklasse en de lagere inkomens “blijven kleven” in hun sociale klasse.
Ondernemerschap is geen pasklaar antwoord op de werkloosheidscrisis, maar de geestesgesteldheid die bepaalt of je een bedrijf start, is een belangrijke factor voor sociale emancipatie. Het is bij wijze van spreken het verschil tussen een vis krijgen en leren vissen. En als je iets wil verbeteren, moet je eerst investeren. Studies suggereren een return on investment van 2,46 euro per geïnvesteerde euro in programma’s om ondernemerschap op school te introduceren: management- en communicatievaardigheden, betere samenwerking tussen leerlingen en betrokkenheid op school, wat leidt tot betere resultaten en minder uitval op de arbeidsmarkt. QED?
“Elke leerling zou contact moeten hebben gehad met een bedrijf voordat hij of zij de middelbare school verlaat, ongeacht de vorm van het contact”
Jezelf vertrouwd maken met een bedrijf is geen richting of vak op zich. Het is een manier om de wereld te bekijken die je bijblijft, ongeacht je beroep, of je nu ambtenaar, agent, ondernemer of werknemer bent. Elke leerling zou contact moeten hebben gehad met een bedrijf voordat hij of zij de middelbare school verlaat, ongeacht de vorm van het contact: immersie, wedstrijd, stage, ontmoeting of lezing.
Het is als een erfenis die de ene generatie aan de volgende verschuldigd is. Vooral nu de jongeren vrezen dat hun toekomst minder rooskleurig zal zijn dan die van hun ouders.
