Veroudering en de bijbehorende ziekten tegenhouden of zelfs de wijzers van de biologische klok terugdraaien. De mensheid heeft altijd al geprobeerd om het leven te verlengen. Maar kunnen we echt hopen op onsterfelijkheid?

Veel mensen in Silicon Valley zijn op zoek naar de bron van eeuwig leven. Nu ze kolossale fortuinen hebben vergaard, willen de multimiljonairs en miljardairs graag de tijd hebben om van het leven te genieten. Bryan Johnson is ongetwijfeld de meest spraakmakende. In oktober 2021 lanceerde hij op 44-jarige leeftijd Blueprint, een project om de veroudering van het lichaam te vertragen of zelfs terug te draaien. Zijn slogan? “Don’t die!” Van experimenten op muizen is geen sprake: hij wil zelf het proefkonijn zijn voor zijn initiatief.

Sindsdien werkt een team van artsen en onderzoekers met hem samen om de optimale parameters voor elk van zijn organen te bepalen. Het onderzoek heeft een dagelijks protocol opgeleverd dat hij tot op de letter volgt en dat beschikbaar is in open source:

• Opstaan om 5.30 uur
• Wegen
• Meer dan honderd pillen innemen
• Lichttherapie
• Een uur sporten
• Gestoomde groenten + plantaardige eiwitten. Elke dag tussen 7 en 11 uur precies 2.250 calorieën innemen
• Vasten
• Om 20.30 uur naar bed

De resultaten? Op zijn website heeft hij aangekondigd dat hij zijn biologische leeftijd met 3 jaar heeft teruggedraaid.

Aan het begin van zijn experiment wekte Johnson interesse op in de wetenschappelijke wereld. Maar sinds hij antiverouderingsvoeding begon te verkopen met de naam van zijn project (dat nu een merk is) en een “klinische proef” heeft uitgevoerd met zijn klanten volgens een totaal onwetenschappelijke methodologie, krijgt hij veel kritiek.

Veroudering voorkomen

Volgens sommigen is zijn aanpak zelfs schadelijk voor serieus langetermijnonderzoek dat bijvoorbeeld de teams van Eric Verdin uitvoeren. De Belgische wetenschapper, directeur van het Buck Institute for Research on Aging (VS), probeert al jaren met zijn 300 onderzoekers om de mechanismen van veroudering te begrijpen. Het doel is om ziekten te voorkomen die een belangrijke risicofactor zijn voor veroudering: hartaanvallen, beroertes, trombose, glaucoom, bepaalde kankers, osteoporose, diabetes type 2, de ziekte van Alzheimer en Parkinson, spierafbraak en doofheid. Dat alles betekent dat we langer zouden kunnen leven, misschien wel tot de leeftijd van 120 of 150 jaar – volgens wetenschappers waarschijnlijk onze biologische grens. En we zouden vooral ook meer gezonde jaren kunnen krijgen.

“Een van de belangrijkste verouderingsmoleculen is NAD+”, legt professor Verdin uit. “Het is bewezen dat de NAD+-concentratie daalt naarmate we ouder worden. Dat leidt tot vermoeidheid, verlies aan spierkracht, vetopslag in de buik en lever en degeneratie van de hersenen. We werken aan geneesmiddelen die de NAD+-niveaus van voor het verouderingsproces kunnen herstellen.”

“Vasten verlengt waarschijnlijk het leven”

De onderzoekers hebben hun hoop gevestigd op bepaalde moleculen die al op de markt zijn. “Metformine is een geneesmiddel tegen diabetes type 2”, zegt de Belgische wetenschapper. “Diabetici die het medicijn nemen, leven zelfs langer dan niet-diabetici. Er lopen nu klinische studies om te zien of ook niet-diabetici langer leven met het medicijn. De resultaten zullen pas over enkele jaren bekend zijn. Ook rapamycine wordt onderzocht, een immunosuppressivum dat aanvankelijk in hoge doses werd gebruikt bij transplantatiepatiënten. Als wormen, vliegen en muizen worden blootgesteld aan lage doses van de stof, neemt hun levensverwachting toe. Zowel metformine als rapamycine bootsen calorierestrictie na. En vasten verlengt waarschijnlijk het leven.”

“Als de vooruitgang zo doorgaat, zou kanker binnenkort onder controle kunnen zijn en slechts een detail uit de geschiedenis worden.”

Eeuwig leven met AI

Laurent Alexandre is een urologisch chirurg en ondernemer. Hij maakt al meer dan tien jaar naam met boeken en toespraken over de mogelijkheid dat technologie de menselijke dood uit kan stellen of zelfs elimineren. In zijn nieuwste boek, ChatGPT va nous rendre immortel (“ChatGPT zal ons onsterfelijk maken”), belicht de Franse arts het potentieel van kunstmatige intelligentie (AI) om ziekten te bestrijden. “En dan vooral de gevaarlijkste vormen van kanker. Die zijn zo complex dat voor de genetische analyse om de beste chemotherapie te kiezen zo’n 20.000 miljard stukjes data nodig zijn. Alleen AI is in staat om zo’n massa gegevens snel te verwerken. Als de vooruitgang zo doorgaat, zou kanker binnenkort onder controle kunnen zijn en een detail uit de geschiedenis worden. Kanker zou dan een chronische ziekte zijn, zoals AIDS”, zegt hij.

Gezien de duizelingwekkende vooruitgang van AI ziet Laurent Alexandre twee soorten toekomst. Ten eerste transhumanisme: mensen die worden verrijkt met betere fysieke en mentale capaciteiten zodat ze de concurrentie kunnen aangaan met AI. Ten tweede posthumanisme, waardoor mensen van vlees en bloed zouden ophouden te bestaan. Hun geest zou dan worden opgeslagen in computers en zo eeuwig blijven voortleven in een wereld die wordt bevolkt door machines. Dat zou dan de prijs van onsterfelijkheid zijn.

Peter Thiel, medeoprichter van PayPal, is bereid om die prijs te betalen. Als hij sterft, wil hij cryogeen worden ingevroren, in de zeer hypothetische hoop dat toekomstige technologieën hem weer tot leven kunnen wekken. Het is een vorm van “leven” die we ons vandaag de dag niet echt kunnen voorstellen.