Een historische schok. Zo omschrijven Florent Henry en Laurent-Emmanuel Dubuc, de twee medeoprichters van Torrefactory, de huidige koffiecrisis. Een ongekende crisis, “door zijn intensiteit, zijn spectaculaire karakter”, zegt Florent. Sinds 2024 ondergaat de wereld van het branden een schokgolf die producenten, verkopers, maar ook consumenten doet fronsen.
Een wereldwijde crisis met complexe wortels
Om deze aardbeving te begrijpen, moet men zich verdiepen in de kern van een gespannen systeem. “Het is een enorme druk tussen een krimpend aanbod en een exploderende vraag”, vat Florent samen. Waarom? De opkomst van opkomende landen, vooral China, traditioneel gericht op thee, maar nu verslaafd aan koffie. Het resultaat is een wereldwijd stijgende vraag. Aan de productiezijde is het echter bergafwaarts. “De koffiesector is jarenlang misbruikt. Ze hebben het limoen uitgeknepen,” betreurt Laurent. Het plaatje is somber: verouderende producenten, plattelandsvlucht, gebrek aan arbeidskrachten, verlaten plantages… Voeg daarbij een niet te onderschatten factor: klimaatverandering. “Brazilië, dat alleen al 40% van de wereldwijde productie uitmaakt, heeft de ergste droogte in 70 jaar meegemaakt. Colombia heeft ongekende stortregens gekend.” Het klimaat maakt oogsten onvoorspelbaar, markten nerveus, koffiemarktprijzen instabiel. Men schat dat tegen 2025 het gebied bestemd voor koffie-aanplant met 50% kan afnemen.
Er komen ook grote regelgeving uitdagingen bij, zoals de Europese anti-ontbossingswet, die met een jaar is uitgesteld maar nog steeds actueel is: binnenkort zal men moeten bewijzen dat elke koffieboon niet uit een ontbost gebied komt. Wat betreft het Trump-beleid? “Het zal weinig impact hebben op ons in Europa, maar de Amerikanen kunnen hun koffie wel duurder betalen.”
Bij Torrefactory: een aardbeving opgevangen met veerkracht
Het afgelopen jaar is de inkoopprijs van koffie meer dan verdubbeld. “We hebben een variatie van 130% ervaren in 12 maanden. Twee grote golven: één in de zomer, en de andere in november-december.” Maar bij Torrefactory geen paniek. Het duo ziet deze crisis liever als een momentum, een kans om hun waarden opnieuw te bevestigen. Ondanks de stijging, waren de interne kosten “slechts” met 10% gestegen. “We hebben besloten om een beetje op onze marges in te leveren om een goede prijs-kwaliteitverhouding te behouden”, legt Laurent uit. Wanneer men hem vraagt of koffie op het punt staat een luxeproduct te worden, zegt de brander: “Een goede speciale koffie wordt verkocht voor ongeveer €28/kg, ofwel 23 tot 24 cent per kopje. We spreken van ongeveer 15% stijging, wat neerkomt op een eindimpact van 2-3 cent voor de consument. Vergeleken met andere consumptiegoederen blijft koffie relatief toegankelijk.” Maar achter deze paar centen speelt zich een veel groter probleem af. “We weten dat de prijzen niet meer naar het oude niveau zullen dalen. En dat is maar goed ook”, zegt Florent. Voor Torrefactory is het beter belonen van de sector geen optie: het is een hefboom voor de toekomst. “Deze herwaardering verbetert concreet de levensomstandigheden van de producenten. Het maakt het beroep ook aantrekkelijker voor de jongere generaties, terwijl het veerkrachtigere landbouwpraktijken financiert in de strijd tegen klimaatverandering.”
Een groei die de marktlogica uitdaagt
Sinds 2017 behaalt Torrefactory solide resultaten, met een jaarlijkse groeipercentage van 30%. In 2023 bereikte de Belgische startup een symbolische mijlpaal: 30 miljoen euro omzet, met een team van slechts twaalf mensen. En de ambities verminderen niet. “Ondanks de crisis, verwachten we ook dit jaar opnieuw 30% groei”, zegt Florent. Een prestatie die ze toeschrijven aan de constante kwaliteit van hun koffie, maar ook aan een duidelijke positionering en de trouw van hun klanten. Deze ethische positionering cultiveert Torrefactory sinds het begin. “Voor de meeste van onze koffies zijn we op de hele waardeketen aanwezig: van plukken tot het kopje, via branding.” Een beheersing die hen in staat stelt zich in real time aan te passen, dankzij directe feedback vanaf het veld. “Ons doel is om al onze koffies direct te kopen en definitief de beurzen te verlaten tegen 2030″. Om deze band verder te versterken, zijn er twee coffee shops geopend in Luik en Brussel (onder meer bij Fort Jaco, in het voormalige Cook & Book). Maar deze plekken zijn niet bedoeld als eenvoudige verkooppunten: ze spelen een sleutelrol in het opbouwen van loyaliteit. “Hier ontmoeten we onze klanten, leggen we hen onze aanpak, ons uitzicht uit. Deze menselijke, belichaamde band stelt ons in staat om een echte gemeenschap rond onze koffie op te bouwen. En dat is ook wat ons sterk houdt tegenover de crisis.”
Sinds een jaar is Torrefactory B Corp gecertificeerd, een van de meest veeleisende labels ter wereld. Het bedrijf is ook begonnen met een koolstofbalans in samenwerking met Smart To Circle en het instrument Tapio. “De echte uitdaging is niet het transport, in tegenstelling tot wat men denkt. Het gaat om de machine die wordt gebruikt om koffie te zetten en de teeltmethode.” Het resultaat is dat het team werkt aan het automatiseren van interne processen, optimaliseren van operaties, en vooral kiezen voor minder energieverbruikende machines en koffie op een andere manier inkopen, met voorkeur voor duurzame landbouwproducenten.
“De grootste koffiedrinker is de gootsteen”
Bij Torrefactory verdedigt men een bewuste consumptie. “Minder maar beter.” Geniet van een goede kop in plaats van een liter smakeloze koffie. “We zijn vanuit passie in de koffie gestapt,” lacht Florent. “En een passie kan je niet beheersen. Vandaag willen we dat het goed doet om ons heen.” Met 100% recyclebare verpakkingen, een engagement voor pariteit en een lange termijn visie willen de twee ondernemers een deugdzame samenleving opbouwen. En uiteindelijk de referentie-impact speler in koffie worden. Stay tuned.
