In amper 30 jaar timmerde Marc Coucke een imperium op om u tegen te zeggen. Vandaag overziet zijn investeringsholding Alychlo een portefeuille van zowat 1 miljard euro met belangen in ruim 40 ondernemingen. Daarmee is hij een van de belangrijkste ondernemers en investeerders in ons land. Een gesprek met een entrepreneur pur sang, die de visibiliteit niet schuwt. “Ondernemerschap is cruciaal om zowel mensen als de economie vooruit te helpen.”
Met haastige tred stapt Marc Coucke (59) de smaakvolle orangerie binnen. Gekleed in een fleurig jasje met kleurrijk gestreept hemd en speelse manchetknopen. Deze geslaagde zakenman onderscheidt zich niet alleen vestimentair van zijn collega-ondernemers die hun uniform zo vaak beperken tot vijftig tinten grijs. Ook qua visibiliteit durft Marc Coucke buiten de gebaande paden te treden. Hij is net terug van een tien dagen durende televisieopname, samen met een van zijn dochters. Meer kan en mag hij er niet over vertellen, glimlacht hij. “Vanaf 12 november zal je het wel zien.” Die aanwezigheid in de media is een bewuste keuze, zegt Marc Coucke. “De meeste ondernemers zijn dagdagelijks bezig met hun bedrijf, maar zijn daarbuiten niet visibel. En ik snap dat ook volledig. Maar ik heb gemerkt dat jonge mensen die twijfelen over het ondernemerschap rolmodellen nodig hebben. Ik heb van in het begin, nu ruim dertig jaar geleden, beslist dat ik naar buiten ging komen. Om te tonen dat je als ondernemer mooie momenten kunt meemaken, én dat je ook een amusant leven buiten het werk kan hebben. Het feit ook dat ik echt van niks ben begonnen, dat er niemand in mijn familie ondernemer was, dat spreekt veel mensen aan. Ik was onlangs op Tomorrowland en dat was echt fantastisch. Al die jonge gasten, met alle mogelijke achtergronden, die massaal naar mij kwamen: ‘Gij zijt ons voorbeeld’. Dat is precies waarom ik altijd heb willen doen wat ik doe: de jeugd inspireren om te ondernemen.”
‘Wiskundeleraar’
Een ondernemer die eigenlijk wiskundeleraar wilde worden, maar toch koos voor de opleiding farmacie. Het verhaal is bekend: al gedurende zijn legerdienst start hij – in 1987 – samen met zijn vriend Yvan Vindevogel (vandaag Damier Group, red.) Omega Pharma op. “Het voelde een beetje als een gok, maar elk jaar groeiden we een beetje en ineens realiseerden we: ‘Shit, we bestaan echt.’ Op een bepaald moment zaten we in 35 landen, met duizenden medewerkers. Toen groeide het idee dat we moesten uitbreiden naar andere continenten. Ik ben een mensenmens, en vond het geweldig om teams in landen als Spanje en Tsjechië te motiveren. Maar toen we richting Amerika en Azië wilden uitbreiden, merkte ik dat ik op mijn limiet zat. Het was intens, en ik was bang dat ik het niet meer zou aankunnen.” Die zelfintrospectie lag aan de basis van een resoluut besluit, zegt Marc Coucke. “Uiteindelijk besloot ik te verkopen toen we op ons toppunt zaten. Het Peter Principle, dat je carrière stopt wanneer je je limiet bereikt, kwam vaak terug. Ik heb altijd geprobeerd te voorkomen dat ik mezelf tegenkwam in dat principe. Misschien ben ik daarom gestopt bij Omega Pharma, om niet die volgende stap te nemen die ik niet aankon.”
“Zolang mijn lijf en geest het toestaan, doe ik verder”
In 2014 kocht de Amerikaanse farmareus Perrigo Omega Pharma voor 3,8 miljard euro, inclusief schulden. Maar Marc Coucke is er de man niet naar om op zijn lauweren te gaan rusten, of alle dagen golf te spelen. “Ja, je krijgt redelijk wat middelen en ik ben een ondernemer, dus ben ik verder gegaan met ondernemen. Wat moet je anders? En zolang mijn lijf en geest het toestaan, doe ik verder. En ik hoop toch nog eventjes verder te kunnen doen. Ik haat het feit dat ik ouder word, daar is nu eens geen enkel voordeel aan, maar dan ook geen enkel.”
‘Positieve aandeelhouder’
Een jaar na de verkoop richt Marc Coucke het family office Alychlo (zie Alychlo in een notendop, red.) op, wat verwijst naar z’n dochters Alysée (17) en Chloë (20). In een ijltempo investeert Marc Coucke zo in ruim 40 bedrijven en fondsen, goed voor een portfolio van zowat 1 miljard euro. “Ik heb een fantastisch team van vijftien mensen. Zij volgen de participaties op en we bespreken dan de grote lijnen met elkaar. Ze zijn er om mijn ideeën kritisch te bekijken en de beste eruit te halen. Dat werkt goed, en het maakt mijn werk boeiend. Ik omring mezelf bewust met mensen die me uitdagen, zowel in mijn werk als in mijn privéleven. Pieter Bourgeois (47) is de CEO en dat loopt echt goed, ik respecteer hem in zijn rol van kapitein.” Met Alychlo mikt Marc Coucke op een vrij gediversifieerde groep, met uiteenlopende sectoren. Omwille van historische redenen is “farma” daar eentje van. “Duurzaamheid” is een tweede sector, met bedrijven als Ekopak of EnergyVision. Een andere divisie, die steeds meer aan belang wint in de portefeuille is “ontspanning”, met Pairi Daiza als ultiem kroonjuweel. “Zet dat in Japan en wereldwijd nemen mensen het vliegtuig om het te bezoeken.” Bedrijven uit diverse “industrieën” vormen een vierde poot, terwijl “vastgoed” als sector eigenlijk doorheen alles loopt. “Hotels, restaurants, skipistes, een bedrijfshal, dat is allemaal vastgoed”, doceert Marc Coucke. “Alle dossiers zijn zelf tot bij ons gekomen. Het gros via ons e-mailadres [email protected]. Dit is wat ik het liefste doe: investeren in andere ondernemers en bedrijven en hen helpen te groeien”, bekent Marc Coucke. En met die groei zit het wel snor, ondanks de huidige uitdagende tijden. “We hadden hier gisteren aan deze tafel ons investeringscomité en we gaan ervan uit dat 41 van 43 bedrijven dit jaar mooie groeicijfers gaan kunnen voorleggen. Sommige met double digits.” Het geheim? Marc Coucke: “We zijn positieve aandeelhouders in die zin dat, indien er een probleem is, we daar geen drama van maken. Als het goed gaat, oké, hoe kunnen we dat nog beter doen? Gaat het slecht, dan stellen we ons de vraag: wat is het probleem en hoe kunnen we dat oplossen? Wij zijn absoluut geen klagers. De slechtste beslissing is om geen beslissing te nemen.”
“Hier zoeken ze elke week een nieuwe taks om die ongelooflijke honger van de overheid naar centen te stillen”
Alychlo is een atypische investeerder in die zin dat een exit strategie niet op de agenda staat. De investeringen worden genomen met het oog op de lange termijn. “Wij houden van ons participaties, wij steunen hen. Als je ergens instapt met een klok die tikt om binnen pakweg vijf jaar er terug uit te stappen, dan zit je de hele tijd korte termijnbeslissingen te nemen. Wij zijn lange termijndenkers. Wij zijn in elk van onze bedrijven naast de grootste supporter ook de kanarie in de kolenmijn. We volgen ze goed op en door onze ervaring zien we soms toekomstige problemen nog voor ze effectief opduiken. Ze mogen mij nu meteen allemaal bellen. Ik weet van elk van die bedrijven hoe de cijfers zijn. Gans mijn team werkt zo, en net daardoor kunnen wij echt een goede aandeelhouder zijn.”
“Kerntaken”
Met zijn typische enthousiasme breekt Marc Coucke een lans voor ondernemerschap en ondernemers. Hij kijkt dan ook met lede ogen naar de huidige regeringsonderhandelingen waar vermogenstaksen en uitbreidingen van effectentaksen centraal staan. Voor het sloganeske “Tax The Rich” haalt hij de schouders op. “Ik begrijp dat niet, minder rijken betekent meer armen. Je hoeft mij echt niet leuk te vinden, dat deert me echt niet. Er zijn mensen die mij graag hebben en anderen die mij niet graag hebben. En een stuk daartussen, dat is apathie, en dat is nog veel erger. Ikzelf heb daar geen enkel probleem mee. Maar mij gaat het gewoon over de toekomst van ons land. Maar denk toch alstublieft eens vijf minuten na. Er zijn pakweg een 200-tal ondernemende families in België die in verschillende bedrijven participeren. Neem ze weg en de helft van uw bruto nationaal product is weg hè. Er stond recent een artikel in de krant dat de vier rijkste Belgen in het buitenland zitten. Dat is niet goed hé? Van mij moet je geen schrik hebben, ik zal de laatste zijn die het licht hier uitdoet. Er gebeuren in ons land dingen die gewoon fout zijn. We willen toch allemaal dat de economie goed gaat? Dat de overheid echt zijn kerntaken ten volle kan uitvoeren? Maar wat hebben we bij ons? We hebben zo’n overheidsbeslag dat de economie er echt begint onder te lijden. En die overheid concentreert zich niet op zijn kerntaken. We willen toch goed onderwijs, een goed werkende justitie en politiediensten, geen wachtlijsten in de gehandicaptenzorg? Het is een schande dat dit bestaat, ik snap dat niet. Ik wil met ongelooflijk veel plezier dat de lonen omhoog gaan, maar die loonsverhoging moet wel naar de mensen gaan. En dat gebeurt niet. Da’s een schande, en dat gaat niet blijven duren. Griekenland had ook nooit gedacht dat ze zo in de shit zouden komen. En wie is er het grootste slachtoffer geworden? De gepensioneerden, die minder pensioen kregen. De kwetsbare mensen, de zieken. Kortom, mensen die al in de problemen zaten. Als je het echt goed meent met de mensen die het moeilijk hebben, dan moet je ondernemerschap steunen, want er is geen andere oplossing. Als we nu niet de juiste maatregelen nemen, dan komen we ook in de problemen. En dat hoeft totaal niet, want er zit hier zoveel ondernemerschap. Hier zoeken ze elke week een nieuwe taks om die ongelooflijke honger van de overheid naar centen te stillen.”
Het zit hem duidelijk hoog, en via de discussie over hoge managementlonen komen we uit bij… Anderlecht, die andere investering van Marc Coucke. Een ondernemer die veel verdient wordt met afgunst bekeken, terwijl we voor een voetballer applaudisseren. “Ik vind die lonen voor voetballers normaal. Er is niks wat zoveel impact heeft, dat is pure passie”, zegt Marc Coucke. “Elke week zijn er honderdduizenden mensen die gepassioneerd zijn daardoor. En de Messi’s en Mbappé’s van deze wereld die het verschil maken, ja, die zijn dat geld waard. Het gaat allemaal over impact. En die kritiek op de ondernemers die veel verdienen? Dat komt toch allemaal uit datzelfde hoekje. Je hebt nu eenmaal mensen die niet begrijpen hoe de economie ineen zit. En dan heb je er een paar die op televisie komen zeggen dat het allemaal de schuld van de rijken is. Terwijl de oplossing overal ter wereld hetzelfde is. Het is niet een nivellering naar beneden, maar een nivellering naar boven, die ervoor zorgt dat er meer ondernemerschap is, dat er meer investeringen zijn, en een efficiënte overheid die ervoor zorgt dat die middelen op de juiste manier ingezet worden.”
“Subsidies”
Ondernemers zijn volgens Marc Coucke te weinig sant in eigen land. “Lokale ondernemers krijgen met moeite een vergunning, terwijl ministers voor buitenlandse investeerders in de rij gaan staan met subsidies. Zelf meegemaakt. Herinner u Lego in Gosselies. Ze gingen op de site van Caterpillar een Legoland bouwen. 100 miljoen euro aan subsidies voor die Denen. Wij hadden ook een idee voor die site, we gingen er met SnowWorld de grootste indoor skipiste bouwen. Dat idee werd niet weerhouden, en dat is niet erg. Ik vond Legoland ook een beter idee. Maar het verschil in behandeling! De Denen kregen applaus, complimenten en subsidies. Tot ze de arbeidskosten bekeken en hun rekening maakten, het hele idee werd van de baan geschoven. Wij kregen niks, en ik pleit heus niet voor subsidies. Zelfs integendeel, er worden er te veel gegeven. Maar het is dat verschil in bejegening.”
“Ik vind wel dat iedereen de plicht heeft om van zijn talenten het beste te maken”
(Zucht) “Ik vind mezelf heus niet beter dan iemand anders. We worden allemaal geboren met een aantal capaciteiten. Ik heb de chance dat ik die capaciteiten gehad heb die mij in de huidige maatschappij hoog op de sociale ladder brachten. Ik heb daar geen persoonlijke verdienste aan. Maar ik vind wel dat iedereen de plicht heeft om van zijn talenten het beste te maken. U moet een zo goed mogelijk artikel en magazine maken. Net zoals een tuinman zo goed mogelijk zijn tuinen moet onderhouden. Ik vind wel dat we de lat voor iedereen even hoog mogen leggen. Natuurlijk zijn we allemaal evenwaardig, en elk moet op zijn gebied zijn best doen.”
“Plus est en vous”
Die gedachte, van plus est en vous, probeert hij ook zijn dochters mee te geven. “Ik werk heel veel, maar ik behoor niet tot die mensen die klagen dat ze hun kinderen niet hebben zien opgroeien. Mijn vrouw en ik hebben heel bewust en met veel plezier veel tijd in de opvoeding van onze kinderen gestoken. En dat ze in een relatief beschermd milieu zijn opgegroeid, ja, dat is zo. Maar dat beseffen ze en daar hebben ze ook geen schuld aan hé. Ik vind het daarom ook straf dat Chloé voor Madrid heeft gekozen voor haar studie. Niet Leuven of Gent, maar Madrid waar ze niemand kende, en dus volledig weg uit haar beschermd milieu. Ze studeert business en dat is volledig haar eigen keuze.”
Het gezin Coucke-Baeten is een ondernemersfamilie, want ook Nathalie Baeten (51) heeft met Le Parfum de Nathalie ook een eigen business opgebouwd. Of hij zijn dochters in hun voetsporen ziet treden? Marc Coucke: “Ik heb geen idee. Alysée zit nog in de humaniora, we gaan dat allemaal wel zien. Wat ze ook kiezen, ze moeten het vooral met plezier doen. Er zijn twee dingen die ze niet mogen doen: Ze mogen niet samen iets doen, ik heb te veel families gezien waar ruzies ontstaan, en dat wil ik niet. En twee, ze mogen ook niet denken dat ze meteen een investeringsmaatschappij als dit moeten doen. Ik heb dat ook opgebouwd. Na 25 jaar Omega Pharma had ik voldoende topsport gedaan om dit aan te kunnen. Maar ik wens het hen echt niet toe dat zij veertig bedrijven moeten gaan opvolgen.”
Een werkdag voor Marc Coucke eindigt vaak pas om 3 uur, ’s nachts. Als het stil is op kantoor en in huis, dan leest hij zijn dossiers grondig door. “Mijn dagen beginnen meestal rond 9 uur, met de ochtend vrij voor mails en administratie. In de namiddag zijn er meestal vergaderingen en ’s avonds breng ik tijd door met mijn gezin. Na middernacht werk ik vaak nog wat verder. Die rustige nachtelijke uren zijn mijn meest productieve momenten. Dan krijg ik echt dingen gedaan zonder onderbrekingen.”
Inspiratie haalt hij niet uit managementboeken, zo blijkt. “Ik lees die nooit. Ik heb één keer een biografie beginnen lezen, van Jack Welch (voormalig topman van General Electric, red.). Na vijftig bladzijden ben ik ermee gestopt, dat was zo’n harde manager en ik wil helemaal niet zo worden. Neen, geef mij maar fictie, ik lees graag thrillers, genre Pieter Aspe. Ik lees al hele dagen non-fictie in mijn dossiers.” Echte ontspanning heeft Marc Coucke niet nodig, zegt hij. “Werk en leven loopt eigenlijk in elkaar, en ik vind dat niet erg. Een keer met de hond gaan wandelen, met het gezin op restaurant, dat vind ik leuk. Maar ik ben dan wel diegene die de bazin van het restaurant gaat uithoren, hoe het gaat. Hetzelfde als ik in een taxi zit, tegen het einde van de rit weet ik alles van die mens en de economie in die stad.”
“In de boksring”
De enige echte uitspatting die hij zichzelf gunt is…boksen. “Het is de schuld van Eric Goens”, lacht Marc Coucke. “Ik heb mijn lichaam een beetje verwaarloosd, deed nooit aan sport tenzij je schaken en vier op een rij tot sport rekent. Ik deed mee aan het televisieprogramma ‘Het Huis’ en daarin krijg je een reeks sportieve tests te ondergaan. Ik was toen 55 jaar, maar uit die tests bleek ik 72 jaar. Nu, ik schrok daar niet écht van, maar ofwel lach je dat weg, ofwel ga je er iets aan doen.” Het werd het laatste, en sindsdien vind je de zakenman haast dagelijks in de fitness en bokst hij zo’n vier keer in de week. Heel vaak over de middag, in plaats van te lunchen. “Ik doe dat wreed graag, en daar zet ik dan wat filmpjes over op Instagram. Je kan niet geloven hoeveel reacties ik daarop krijg. Ook van mannen die nu aangespoord worden door hun echtgenote om ook wat meer te gaan sporten. Onder het mom, als Coucke dat kan, jij ook (lacht).”
Of een man als hij eigenlijk nog dromen heeft, willen we nog weten? “Goh, eigenlijk niks bijzonder. Het enige wat ik wens is dat ik nog een tijdje hier mag blijven, hoe langer mij is gegund, hoe beter. En vooral dat mijn familie en vrienden gezond mogen blijven. Heel gewoon, maar o zo belangrijk.”
Bio van Marc Coucke
1965: Licentiaat Farmacie (UGent)
Postgraduaat Bedrijfsbeheer (Vlerick)
1987: Oprichting Omega Pharma met Yvan Vindevogel
1998: Beursgang Omega Pharma
2012: Delisting samen met Waterland
2014: Verkoop Omega Pharma aan Perrigo (VS)
2015: Oprichting family office Alychlo
Alychlo in een notendop
Niet-genoteerd
Bouwgroep Versluys, SnowWorld, MiDiagnostics, Pairi Daiza, RSC Anderlecht, OKU-hotelketen, EnergyVision, MaisonRouge, Het Witte Paard, diverse bedrijven rond Durbuy, La Réserve, Comate,Lizy, Itineris…
Beursgenoteerd
Perrigo, AnimalCare, Fagron, Sophia Genetics, Unifiedpost, Ekopak, Greenyard, Smartphoto, The Italian Sea Group, Crescent, Fountain, Compagnie des Alpes, Lotus Bakeries, VGP, Xior …
Fondsen
Triginta, Mitiska Reim, Waterland, Volta Ventures, CIM Capital, Immobel Belux Development, Smartfin, Comate Ventures, Balderton Capital,….
