De leegstand in Belgische winkelstraten neemt weer toe. Momenteel staat 11% van de commerciële panden leeg, wat volgens experts een verontrustende trend is.
Volgens het vakblad van RetailDetail zijn de winkelstraten in het land opnieuw verlaten door zowel kleine als grote ketens. In 2025, volgens het laatste overzicht van Locatus, expert op het gebied van detailhandel, waren er 21.546 commerciële ruimtes geregistreerd als leegstaand in het hele land.
Na de Covid-crisis en de periode 2019-2021 was de situatie tijdelijk verbeterd. Sinds het kritieke jaar 2021, waarin bijna 12% leegstand werd geregistreerd, was er lichte verbetering zichtbaar.
Maar nu stijgt de leegstand tot ergernis van verhuurders zonder huurders weer. Recente faillissementen van enkele grote merken, van Fun tot Esprit en ook Scotch & Soda, Bristol of Tupperware, hebben de meest bezochte straten van het land beïnvloed. Een uitzondering, vermeld door RetailDetail: winkelcentra zijn vooralsnog gespaard gebleven; de gemiddelde leegstand daar blijft rond de 7%. En bij Shopping Ring Kortrijk staan bijvoorbeeld slechts 2% van de winkelruimtes leeg.
De banken veroorzaken leemtes
Locatus beschouwt bankkantoren als reguliere winkels. Niet verrassend. Ondanks de snelle digitalisering van bankdiensten en het geleidelijk geplande sluiten van kantoren al meer dan 15 jaar, telde België tot vorig jaar een redelijk aantal lokale vestigingen. Tussen 2000 (12.751 kantoren) en 2020 (4.232) hadden al twee derde van deze vestigingen de deuren gesloten. Vorig jaar gingen de sluitingen echter nog heviger door: ING sloot meer dan 100 kantoren en de fusie van AXA met Crelan leidde tot de sluiting van bijna 100 andere verkooppunten. In totaal sloten 300 bankkantoren definitief hun deuren.
Structureel alarmerende leegstand in sommige gebieden
Nog zorgwekkender is dat de stijgende leegstand niet gelijkmatig over het land verdeeld is, noch in sommige gebieden tijdelijk is. Middelgrote stadscentra worden het hardst getroffen, zowel procentueel als in duur, met een gemiddelde leegstand van 17,5%. De meest extreme gevallen – en dat is niet nieuw – zijn Charleroi (36,2% leegstand) en Péruwelz (32,8%), waar een derde van de commerciële ruiten leeg of zelfs verlaten is.
Dit probleem van aanhoudende leegstand is al bijna 20 jaar een grote uitdaging voor Belgische stadskernen, vooral wat betreft aantrekkelijkheid, veiligheid, netheid… en gemeentelijke inkomsten en uitgaven. Gezien de structurele en onomkeerbare veranderingen in het handelslandschap, aarzelt Locatus niet om een stevige waarschuwing te geven en schat dat het niet realistisch is om te verwachten dat alle lege panden ooit weer gevuld worden.
In dat opzicht zou het op sommige plaatsen nuttig zijn om de bestemming van onherroepelijk lege winkelstraten te heroverwegen, gebaseerd op een gedetailleerd overzicht, en deze onder leiding van lokale overheden te hervormen tot gebieden voor stedelijke woonverdichting.
