De moeder van Diane Von Furstenberg is een Auschwitz-overlever. Diane zelf beschrijft haar leven als een epos dat erop gericht is om alle vrouwen te helpen om de vrouw te worden die ze willen zijn. Haar hoofdkwartier is nu Venetië, dat ze ziet als een «vrouwelijke stad», een symbool van innovatie en creativiteit.
Sommige levens beginnen als een roman, nog lang voordat de hoofdpersonen zijn geboren. De moeder van Diane Von Furstenberg is een Auschwitz-overlever. Tot 1945 had het lot haar gespaard: de directrice van het Lycée Dachsbeck had haar verstopt en niet-joods verklaard. “Ik heb nooit geweten waarom ze mijn moeder verstopt heeft”, zegt Diane. Het noodlot haalde haar echter in en ze werd gearresteerd en tewerkgesteld in Ravensbrück (het grootste concentratiekamp voor vrouwen, nvdr). In juni 1945 werd het kamp bevrijd. “Ze woog nog 29 kilogram, het was een wonder dat ze niet stierf. Ze werd elke tien minuten gevoed, als een vogeltje.” Ze trouwde met haar verloofde die was teruggekeerd uit de oorlog en beviel binnen twee jaar van Diane, tegen het advies in van de artsen die vreesden dat een zwangerschap haar leven in gevaar zou brengen. Diane Von Furstenberg werd geboren als een uitdaging aan de dood.
“Ik werd opgevoed om nooit bang te zijn en voorbij de angst te kijken. Als ik bang was in het donker, stopte mijn moeder me in een kast om mijn angst onder ogen te zien. Vandaag zou ze daarvoor in de gevangenis vliegen, maar het was haar manier om me onafhankelijk en sterk te maken.” Die extreme omstandigheden maakten haar resistent vanaf haar geboorte.
“Hoe meer zelfvertrouwen ik kreeg, hoe meer ik dat deelde met andere vrouwen”
“Ik begon jurken te ontwerpen en te produceren toen ik 22 was. Toen ik mijn verloofde volgde van Italië naar New York zat mijn koffer vol met jersey jurkjes. Ik werkte samen met een fabrikant in Como. Ik vond het moeilijk om mezelf een ontwerpster te noemen. Ik zei alleen maar dat ik jurken maakte”, vertrouwt ze me toe. Tegenwoordig heeft ze haar status volledig geaccepteerd en draagt ze haar feministische boodschap uit aan zoveel mogelijk vrouwen. “Ik ben altijd een feministe geweest. Ik wist dat ik een vrouw wilde zijn die de touwtjes in handen had en vrij was. Ik ben die vrouw geworden door die ene jurk. Hoe meer zelfvertrouwen ik kreeg, hoe meer ik dat deelde met andere vrouwen. De jurk was een sleutel voor mij en voor een hele generatie vrouwen”. Het is een jurk die al 50 jaar bekendstaat als een mijlpaal in de modewereld. “Ik heb mijn leven zelf ontworpen. Ik heb mijn ups en downs gehad, kanker gekregen, een tocht door de woestijn moeten doorstaan. Maar wat er ook gebeurde, ik ben altijd blijven uitvinden en mezelf blijven heruitvinden.” Ze zegt dat ze nooit een andere vrouw heeft willen zijn dan zichzelf, als een eerbetoon aan de vrouw die oorspronkelijk niet bestemd was voor het leven. Vandaar ook de beweging “In charge”, de verbintenis die elke vrouw aan zichzelf verschuldigd is. “Ik roep vrouwen op om hun kwetsbaarheid te aanvaarden. Dat is een bijzonder grote kracht.”
Diane Von Furstenberg richt zich nu op de nalatenschap die ze wil achterlaten en heeft zich in Venetië gevestigd. “Hier zal ik de winter van mijn leven doorbrengen”, besluit ze.
Haar eerste wals in Venetië was met Egon (Von Furstenberg) “die toen mijn boyfriend was. Hij nam me mee naar een groot bal en we logeerden bij zijn tante, die in een enorm paleis woonde. Ik was erg onder de indruk. Je kunt je dat voorstellen, een jonge vrouw op een bal in Venetië … Ik ontdekte Maria Callas en Jane Fonda”. Diane, intussen Von Furstenberg, bezocht Venetië minstens eenmaal per jaar, om verschillende redenen. De laatste tien jaar was Venetië altijd het eindpunt van haar jaarlijkse boottocht door de Middellandse Zee. “Ik heb een hele mooie biografie over Venetië gelezen, geschreven door een Amerikaanse historicus. Ik stelde me Venetië voor als vrouw. Ik had graag het Venetië willen zijn dat alles heeft uitgevonden en ik wilde het verhaal van de stad echt in de eerste persoon vertellen. Weggevlucht van het vasteland vanwege de Mongolen en een wonderlijke stad van kleine kanalen geworden. Centrum van handel en scheepvaart. Het was de langst levende republiek van Europa (1400 jaar!)”, vertelt ze enthousiast. “Venetië vond het banksysteem uit, de drukpers, de diplomatie en de fiets. Alles van waarde, van stoffen tot specerijen, passeerde hier. Venetië zou in de toekomst een belangrijke rol kunnen spelen, omdat het in het verleden altijd alles heeft uitgevonden.”
Is innovatie een vrouwelijke eigenschap? “Het vrouwelijke aan Venetië is dat ze tegelijkertijd mooi, strijder en zakenvrouw is. Een uniek personage dat is bezongen en geschilderd door de grootste kunstenaars.” De eerste stappen zijn gezet: filantrope Diane verbindt intellectuelen, kunstenaars, economen en opinieleiders met verschillende achtergronden om nieuwe wegen in te slaan.
“Het is schrijnend hoe verleidelijk middelmatigheid is ”
“Het is schrijnend hoe verleidelijk middelmatigheid is.” Ze gelooft dat het van vitaal belang is om het niveau van het debat te verhogen, intellectuelen samen te brengen en oplossingen aan te dragen om de toekomst te verbeteren. “En het zullen de vrouwen zijn die het heft in handen zullen nemen, ook al wil men ons overal ter wereld op het achterplan duwen, ook in onze westerse samenlevingen. Het zijn altijd de vrouwen die oplossingen vinden. Zelfs de meest onderdanige vrouw ter wereld neemt de leiding als het aankomt op radicale beslissingen en toont dan de grootste moed. Vrouwen zijn een deel van de oplossing”, benadrukt ze.
Venetië inspireert haar inventiviteit als een atavistische definitie van zichzelf, een vorm van emancipatie die ze andere vrouwen hoopt bij te brengen, “zodat elke vrouw de vrouw wordt die ze wil zijn. Ik haat middelmatigheid maar de jongere vrouwen hebben me aangenaam verrast. Ze weten heel goed wat er op het spel staat. Hun energie, ook al wordt die gevoed door een gevoel van rebellie, geeft me hoop op een betere wereld.”
“Mijn engagement overstijgt mezelf. Ik ga nu de winter van mijn leven in en Venetië is een prachtige plek voor een laatste act.” Diane Von Furstenberg geeft toe dat ze op dit moment in een luisterfase zit. Ze improviseert, beweegt instinctief en volgt de koers die de stad haar aanreikt, langs kanalen, paleizen en monumenten. “Voor mij is Venetië de moeder van de logistiek, wat bijzonder goed past in een tijd waarin de logistiek wordt vernieuwd. Een echte moderniteit.”
Haar leven is buitengewoon genoeg om de aandacht te trekken van Sharmeen Obaid, de tweevoudige Oscarwinnares uit Pakistan die de eerste film over de Taliban maakte. “Met dit project willen we ons engageren en een brug creëren. Ik ben joods, zij is moslim, we moeten onze gemeenschappen verenigen en bruggen bouwen.” Haar eerste idee was om een documentaire te maken over alle vrouwen aan wie ze prijzen had gegeven op de DVF Awards. “Maar uiteindelijk wilden ze (de producers) liever een film over mij maken. Ik begrijp niet wat er te vertellen valt, het is niet erg interessant om altijd maar over mijn leven te praten”, zegt ze oprecht verbaasd. “Maar als ik andere vrouwen zichtbaarheid en vertrouwen kan geven door deze documentaire, ben ik gelukkig.” De documentaire wordt op 25 juni uitgezonden op Disney+. De pitch is veelzeggend: “Het leven van Diane Von Furstenberg staat symbool voor empowerment, veerkracht, ondernemerschap en stijl. Ze evoceert haar voortrekkersrol in een door mannen gedomineerde industrie om een miljoenenimperium op te bouwen.”
“Ik heb een buitengewoon leven gehad, ik ben ultrabevoorrecht en ik wil een steentje bijdragen», zegt ze enthousiast. Ze is betrokken bij Vital Voices en haar man Barry Diller werkt aan het verbeteren van openbare ruimtes. Hij vroeg haar om na te denken over een gemeenschappelijk doel voor hen beiden. Ze hebben 10 jaar geleden de Pledge ondertekend, een community die belooft om 50% van hun vermogen te doneren tijdens hun leven of bij hun dood. “De ongelijkheid is verschrikkelijk groot aan het worden. Mijn zoon is daar heel geëngageerd over. Hoe is het mogelijk dat sommige exorbitant rijke mensen hun belastingsituatie optimaliseren om helemaal geen belasting te betalen? Dat stuit me tegen de borst. Kindness is a currency and generosity the best investment (Vriendelijkheid is een betaalmiddel en vrijgevigheid de beste investering, nvdr).” Koppel dat aan haar sorry, not sorry-attitude en het klinkt als een complete mantra.
