De afgelopen vijf jaar is er veel veranderd in de wereld. Een wereldwijde pandemie bracht een groot deel van de bevolking tot stilstand en reizen was in mijn leven – en waarschijnlijk ook in dat van jou – nog nooit zo beperkt. De oorlog van Rusland tegen Oekraïne en nu de oorlog van Israël tegen Hamas in Gaza veroorzaken overal in de wereld schokgolven en veranderen de status van landen en de rechten van hun burgers.
De jaarlijkse resultaten van de Henley Passport Index bieden inzicht in de wereldwijde machtsverhoudingen en de impact en erfenis van de oorlogen en de pandemie. Ze geven ons ook een blik op wat ons te wachten staat. Op basis van exclusieve gegevens van ’s werelds grootste database met reisinformatie, de International Air Transport Association (IATA), aangevuld met intern onderzoek, worden alle 199 wereldwijde paspoorten gerangschikt op basis van het aantal bestemmingen die houders kunnen bezoeken zonder vooraf een visum nodig te hebben.
Tegen het einde van 2023 verloor Japan voor het eerst in vijf jaar zijn plek aan de top van de paspoortranglijst, ingehaald door Singapore. Toen 2024 aanbrak, veranderde de top opnieuw. Deze keer echter delen zes landen de toppositie met visumvrije toegang tot een recordaantal bestemmingen.
Vier EU-lidstaten – Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje – alsook Singapore en Japan – hebben de sterkste paspoorten ter wereld. Hun burgers kunnen maar liefst 194 van de 227 bestemmingen in de wereld zonder visum bezoeken.
Azië en Europa blijven de index domineren naarmate we de lijst afloopt. De tweede plaats wordt gedeeld door Zuid-Korea, Finland en Zweden met visumvrij reizen naar 193 bestemmingen. Net daarachter staan Oostenrijk, Denemarken, Ierland en Nederland met 192 bestemmingen. Houders van een Belgisch paspoort kunnen visumvrij naar 191 bestemmingen reizen.
Nog steeds onderaan de index staat Afghanistan op de 104e plaats met visumvrij reizen naar slechts 28 bestemmingen, net achter Syrië en Irak. Hoewel de voorzitter van Henley & Partners, Dr. Christian H. Kaelin, wijst op de algemene trend in de geschiedenis van de 19 jaar oude ranglijst in de richting van meer reisvrijheid, merkt hij op dat de wereldwijde mobiliteitskloof tussen de landen aan de top en aan de onderkant van de index nu groter is dan ooit. “Het gemiddelde aantal bestemmingen waar reizigers zonder visum naartoe kunnen is bijna verdubbeld van 58 in 2006 naar 111 in 2024. Nu we echter het nieuwe jaar ingaan, kunnen de landen die bovenaan de ranglijst staan naar maar liefst 166 meer bestemmingen zonder visum reizen dan Afghanistan.”
Stijgers en dalers
In de afgelopen tien jaar is geen enkel land hoger in de index gestegen dan de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Van de 55e plaats in 2014 heeft het land 106 visumvrije bestemmingen toegevoegd aan zijn paspoort, waardoor het 44 plaatsen gestegen is naar de 11e plaats met toegang tot 183 bestemmingen.
Andere grote stijgers zijn Oekraïne en China, die elk 21 plaatsen gestegen zijn in de afgelopen tien jaar. Oekraïne staat nu op de 32e plaats met 148 visumvrije bestemmingen en China op de 62e plaats met toegang tot 85 bestemmingen, beide twee plaatsen hoger dan vorig jaar. Terwijl Rusland het afgelopen decennium met 24 bestemmingen gestegen is, zijn de score en ranglijst voor visumvrije bestemmingen nauwelijks veranderd sinds 2017, en staat het nu op de 51e plaats met toegang tot 119 bestemmingen.
Belangrijkste wereldwijde mobiliteits- en migratietrends in 2024
De mantra lijkt te zijn: zet je schrap voor meer onzekerheid. Misha Glenny, rector van het Institut für die Wissenschaften vom Menschen, in Wenen merkt op: “In 2024 houden 40 landen die samen meer dan 50% van het wereld BBP vertegenwoordigen, beslissende verkiezingen, waaronder de VS en verschillende andere grootmachten. Politieke trends wijzen op een gebrek aan geopolitieke coördinatie, waardoor het risico op toekomstige schokken in een toch al precaire economische omgeving toeneemt. De algemene trend blijft echter stabiel: een afname van de Amerikaanse en Europese invloed en een machtsstrijd tussen de grote Aziatische jongens.”
In het Midden-Oosten zegt Dr. Robert Mogielnicki, een Senior Resident Scholar aan het Arab Gulf States Institute in Washington, dat ondanks de “verwoestende effecten” van het conflict tussen Israël en Hamas, de regeringen in de Samenwerkingsraad van de Arabische Golfstaten (GCC) het economische momentum van 2023 het komende jaar hopen voort te zetten. “De GCC is overeengekomen een Schengen-achtig visumsysteem op te zetten, waardoor toeristen naadloos door de regio kunnen reizen. Hoewel er in 2024 nog meer werk moet worden verricht voor de implementatie, zullen de geplande verbeteringen van de regionale mobiliteit positieve overloopeffecten hebben op de kleinere Golfstaten Bahrein, Koeweit, Oman en Qatar. Het Unified Tourist Visa-project van de GCC is een belangrijk voorbeeld van subregionale integratie en connectiviteit – een proces dat zeer moeilijk te herhalen zou zijn in het Midden-Oosten en Noord-Afrika.
De top tien van de sterkste paspoorten ter wereld
Er zijn nu 34 landen die de top tien van onderstaande plaatsen bezetten. Bekijk de volledige ranglijst.
- Frankrijk: 194
- Duitsland: 194
- Spanje: 194
- Italië: 194
- Japan: 194
- Singapour: 194
- Zuid-Korea: 193
- Finland: 193
- Zweden: 193
- Oostenrijk: 192
- Denemarken: 192
- Nederland: 192
- Ierland: 192
- Luxemburg: 191
- Portugal: 191
- Verenigd Koninkrijk: 191
- Noorwegen: 191
- België 191
- Griekenland: 190
- Malta: 190
- Zwitserland: 190
- Tsjechïe: 189
- Australië: 189
- Nieuw-Zeeland: 189
- Polen: 189
- Verenigde Staten: 188
- Canada: 188
- Hongarije: 188
- Litouwen: 187
- Estland: 187
- Letland: 186
- Slovakije: 186
- Slovenië: 186
- Ijsland : 185
