Wie aan successieplanning doet en zijn vermogen wil overdragen en veiligstellen, gaat vaak eerst langs bij de notaris. Maar een vertrouwde bankadviseur die de familie en haar handel en wandel kent, heeft een grote meerwaarde. Schenken en een gesplitste aankoop zijn twee interessante planningstechnieken.
Dat zegt Pieter Haine, hoofd van het team estate planning bij Bank Nagelmackers. Estate planners zijn gespecialiseerde juridisch-fiscaal adviseurs die cliënten begeleiden bij de planning, structurering en overdracht van hun roerend en onroerend vermogen. Haine stelt: “Veel cliënten weten niet dat de erfbelasting in progressieve schijven verloopt. Hoe groter het vermogen, hoe meer je procentueel betaalt. In Vlaanderen gaat dat tot 27% in rechte lijn voor het vermogen boven de 250.000 euro.”
Schenken is dus de beste optie voor de meeste mensen, op voorwaarde dat cliënten de oefening maken en berekenen hoeveel ze nog nodig hebben om comfortabel te kunnen leven. “Dat moet iedereen op voorhand overwegen. Bij een schenking moet je naast het puur fiscale voordeel ook kijken naar de modaliteiten die je eraan kan koppelen, zoals een vruchtgebruik of rente. Als je roerende tegoeden zoals geld wil schenken, kan je dat nog altijd tegen 0% via een overschrijving (bankgift) of handgift. De voorwaarde is wel dat je nog drie jaar in leven blijft. Als je er op tijd mee begint, kan je nergens in Europa zo goedkoop schenken als in België. Om de termijn van drie jaar aan te tonen, kan je werken met een aangetekende brief die de schenker naar de begunstigde verstuurt.”
Haine stelt dat veel planningen voorzien zijn om te vermijden dat het hoogste tarief van 27% betaald moet worden. “Gelukkig worden in rechte lijn, tussen echtgenoten, wettelijk en meer dan 1 jaar feitelijk samenwonende partners, de roerende en onroerende goederen apart bekeken, en per erfgenaam. Schenken is dus vaak de boodschap, zeker voor grotere vermogens.” Daar kan je als gezin vaak de grootste besparing mee doen, stelt de expert.
Notaris
Als er geld of effecten geschonken worden via een geregistreerde schenking of via de notaris, dan moet er schenkbelasting betaald worden. “In Vlaanderen geldt een vlak tarief van 3% voor roerende goederen in de rechte lijn, dus tussen (groot)ouders en (klein)kinderen, ongeacht het bedrag. Dat is dus veel interessanter dan de erfbelasting. Als je enkel de blote eigendom wil schenken en het vruchtgebruik wil voorbehouden, dan moet je als cliënt naar de notaris voor een notariële akte.”
Voor onroerende goederen is het een ander paar mouwen. Daar moet je sowieso langs de notaris. De tarieven hier liggen een stuk hoger dan voor geld en beleggingen. Ook de schijven zijn er anders. “Je kan hier eventueel om de drie jaar schenken in schijven om de progressiviteit te doorbreken, maar vastgoed is meestal veel duurder om te schenken dan geld en beleggingen. Je kan als ouders je woning bijvoorbeeld ook schenken aan de kinderen met voorbehoud van vruchtgebruik.”
Controle
In principe is gegeven ook gegeven. Je kan dus niet op een schenking terugkomen. Haine: “de enige uitzondering hier is de schenking tussen echtgenoten buiten het huwelijkscontract om die steeds kan worden herroepen, zelfs na het overlijden van de schenker.”
Wie nog controle wil behouden over het geschonken bedrag, of de inkomsten wil blijven ontvangen, kan werken met een voorbehoud van vruchtgebruik. “Als vermogensbank gaan wij nog een stapje verder. Wij gaan dit in de praktijk vaak combineren met een financiële optionele rentelast, waarbij de schenker steeds de mogelijkheid heeft om een afgesproken percentage van het geschonken kapitaal terug te vragen. Als je bijvoorbeeld 100.000 euro schenkt en 3% optionele rente wil, kan je jaarlijks tot 3.000 euro opnemen. Dat moet je jaarlijks beslissen. Het vruchtgebruik wordt aangerekend op dat percentage om te zien of je er al dan niet recht op hebt. Het is een bijkomende beschermingsmaatregel die wij als adviseurs inlassen om inkomsten te blijven verzekeren voor de schenker.”
Gesplitste aankoop
Ook de gesplitste aankoop, waarbij de ouders vaak een pand kopen als tweede verblijf aan de kust of de Ardennen, is een klassieker. Kopen ze in eigen naam, dan kunnen ze later nog schenken. Doen ze niets, dan moet er op termijn erfbelasting betaald worden. Bij de aankoop kan je daar onmiddellijk op anticiperen door de ouders in de akte het vruchtgebruik te laten kopen, en de kinderen de blote eigendom. “Ieder moet zijn eigen deel betalen van de aankoop. De kinderen moeten de middelen wel op voorhand in eigen bezit hebben, en het liefst nog voor de compromis. Best wordt het voorschot ook meteen in de juiste verhouding betaald. Vaak gebeurt er dan een voorafgaande schenking, met de nodige bewijsstukken. Hoeveel het vruchtgebruik waard is, wordt berekend aan de hand van sterftetabellen, verbonden met de leeftijd van de ouders. Bij het overlijden van de ouders dooft het vruchtgebruik uit en krijgen de kinderen het pand in volle eigendom. Een heel interessante planningstechniek dus.” Laat u in het hele proces grondig begeleiden gezien er verschillen zijn tussen de gewesten.
Een vertrouwde adviseur binnen de bank die de familie en haar vermogen heel goed kent, kan een grote toegevoegde waarde betekenen, bovenop het geleverde werk van de notaris. “Erover praten binnen de familie, er op tijd mee beginnen en dit aftoetsen met de adviseur, is een prima manier van werken,” besluit Haine.
Dit artikel kwam tot stand in nauwe samenwerking Nagelmackers.
Lees ook:
Waarom er geen vrouwen op de lijst van de 50 best betaalde atleten ter wereld staan
Binnenkort een wereldwijde minimumbelasting voor miljardairs?
