Art Dubai, de toonaangevende privaat-publieke kunstbeurs aan de Perzische Golf, leunt op de rijkdom van de regio en de creativiteit van het zuiden.
Dubai en Abu Dhabi, respectievelijk de hoofdstad en de grootste stad van de Verenigde Arabische Emiraten, behoren tot de snelst groeiende steden ter wereld. In 17 jaar tijd is Art Dubai uitgegroeid tot de toonaangevende kunstbeurs van de regio. Dit jaar trekt de beurs 120 galeries aan, waarvan 65% uit de regio zelf. Je ziet er galeries met continentale Afrikaanse wortels, zoals de jonge Efie Gallery (in 2021 in Dubai opgericht door drie Ghanezen, Valentina, Kwame en Kobi Mintah). Er zijn ook gemengde westers-oosterse galeries, zoals Lawrie Shabibi (in 2011 opgericht door de Engelsman William Lawrie, voorheen werkzaam bij Christie’s Dubai, en de in Dubai geboren Asmaa Al-Shabibi, die een achtergrond heeft in financieel recht).
Art Dubai opende dit jaar een week na Design Doha, de eerste designbiënnale in Qatar, die nog loopt tot 5 augustus. De biënnale getuigt van de vruchtbare designstromingen in de MENASA-regio (Midden-Oosten – Noord-Afrika – Zuidoost-Azië), met kunstenaars die sterk beïnvloed zijn door de geopolitieke situatie in het Midden-Oosten.
Art Dubai heeft een Italiaanse Executive Director, Benedetta Ghione, voormalig specialist in arte povera bij Sotheby’s Londen. De Spaanse Artistic Director Pablo del Val was tevoren directeur van de hedendaagse kunstbeurs ZONA MACO in Mexico City. De beurs heeft vier secties (Contemporary, Art Dubai Modern, Bawwaba, Art Dubai Digital), gecureerd door Europeanen en Amerikanen. Voor Art Dubai Modern (kunst van na 1940) is dat Christianna Bonin, opgeleid aan het MIT, assistent-professor kunstgeschiedenis aan de Amerikaanse Universiteit van Sharjah (VAE). Voor Bawwaba («De Deur»), gewijd aan recent werk van kunstenaars uit het zuiden met als thema Sanación/Healing, presenteert curator Emiliano Valdes prijswinnaars uit verschillende continenten: Mirna Bamieh (Een Palestijnse kunstenares uit Jeruzalem), Cecilia Bengolea (Argentinië), Hashel Al Lamki (Dubai), Sajan Mani (India), Debashish Paul (India) en Mithu Sen (India).
Sinds 2022 toont Art Dubai Digital alles wat te maken heeft met AI, VR en NFT. De derde editie is samengesteld door Auronda Scalera en Alfredo Cramerotti, mededirecteuren van het IAM-Infinity Art Museum, het eerste Metaverse-museum in het Verenigd Koninkrijk. Een van de tentoongestelde werken is de prachtige digitale serie van de Canadees-Koreaanse kunstenares Krista Kim, Mirrors of the mind (Unit Gallery, Londen), een combinatie van meditatie en hightech digitale kunst.
Van zuid naar noord en vice versa
De kunstenaars maken vaak gebruik van ruwe materialen met een rijke geschiedenis. Van de galeries in Dubai bood Efie Gallery de grote Ghanese kunstenaar Al-Anatsui (deel van de permanente collectie in Guggenheim Bilbao), een van de grootste verkopers van de beurs met The Bend in the River, verkocht voor 550.000 euro aan een in Dubai gevestigde verzamelaar. Efie toonde ook de Sojourners Series van de autodidactische Keniaanse kunstenaar Maggie Otieno, met slanke figuren in metaal en hout (stukken spoorbielzen). En er was de Ghanese kunstenaar Yaw Owusu, opgeleid in Ghana en de VS. Hij werkt met de pesewa, de munteenheid die Ghana in 2007 invoerde, gedevalueerd door inflatie en geslagen door de Royal Canadian Mint (Royal Mint). Hij transformeert de munten in een sculpturaal wandtapijt (To Believe) geïnspireerd op de archiefkaarten van mijnexploitaties.
Lawrie Shabibi is een van de galeries met dubbele wortels in Londen en Dubai die zich begin 2011 vestigden in het ultramoderne pakhuisdistrict Al Quoz, Alserkal Avenue, het centrum van de lokale hedendaagse kunstscene. Op Art Dubai exposeert de galerie onder meer de Pakistaanse kunstenaar Hamra Abbas, die met de hand lapis lazuliblokken en marmer snijdt tot abstracte motieven geïnspireerd op de K2, de bekende berg die ze heeft beklommen (Mountain, 2023).
Leila Heller heeft het tegenovergestelde pad gevolgd. Sinds ze haar galerie in 1982 in New York opende, heeft ze een wereldwijde reputatie opgebouwd als pionier op het gebied van uitwisselingen tussen westerse kunstenaars en kunstenaars uit het Midden-Oosten en Azië. Ze vertegenwoordigt onder meer de Belgische kunstenaar Wim Delvoye. In 2015 opende ze de grootste galerie in de Verenigde Arabische Emiraten op Alserkal Avenue, waar ze een retrospectieve presenteert van de meester van het geblazen glas, de Amerikaan Dale Chihuly.
Twee Belgische galeries nemen deel aan deze editie: het jonge Stems (Brussel), aanwezig sinds 2021, en een van de Belgische grootheden, Maruani-Mercier (Brussel, Knokke). Laurent Mercier licht de aantrekkingskracht van Art Dubai toe: “In Dubai heeft de belangstelling voor kunst een groot aantal particuliere stichtingen opgeleverd [zoals de Bassam Freiha Art Foundation (BFAF) in het prestigieuze Saadiyat Cultural District, die op
3 maart werd geopend door diplomaat en filantroop Bassam Freiha, nvdr]. Dat stimuleert de markt. Aanvankelijk ging het geld hier naar uiterlijke tekenen van rijkdom: auto’s, juwelen, mode en een groot huis. Maar de muren van dat grote huis kunnen ook niet leeg blijven staan.”
“Dit is onze derde Art Dubai. In zekere zin zijn de beurs en de stad vergelijkbaar met Miami toen Art Basel daar in 2002 zijn beurs oprichtte. Alles verandert hier snel. Een belangrijke ontwikkeling zijn de Russen die naar hier zijn verhuisd om te voorkomen dat hun tegoeden worden bevroren vanwege de westerse sancties. Sommigen gingen naar Israël, anderen kwamen hierheen. Sommige galeries zijn aanwezig in Dubai en het westen tegelijk. Momenteel nemen we dat nog niet in overweging, tenzij we de juiste partner vinden … en als de Belgische regering bevestigt dat de btw op kunstwerken van 6% naar 21% stijgt. Onder onze grote expat-klanten zijn er ook Belgische ondernemers, die bekend zijn met onze kunstenaars en de kunstwereld.”
