In het snel evoluerende zakelijke landschap van tegenwoordig is de druk op leiders om te presteren en te innoveren groter dan ooit. Traditionele trainingsmethoden voor leiderschap, die vaak zwaar leunen op theoretische kennis, worden steeds meer vervangen door benaderingen die de nadruk leggen op de toepassing in de echte wereld.
Ervaringsleren en gerichte coaching zijn twee benaderingen die sterk in opkomst zijn. Samen versnellen ze de ontwikkeling van leiderschap en zorgen ze ervoor dat er diepgaande en langdurige lessen worden geleerd.
De argumenten voor ervaringsleren
Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het bij ervaringsleren om het opdoen van waardevolle zaken door directe ervaring. In tegenstelling tot conventionele klassikale training, die vaak passief is, dompelt ervaringsleren deelnemers onder in echte uitdagingen, die de complexiteit van hun rol weerspiegelen.
Dit soort leren is bijzonder effectief in leiderschapsontwikkeling omdat het leiders dwingt om hun kennis en vaardigheden toe te passen in situaties die snel denken, aanpassingsvermogen en veerkracht vereisen.
Neem bijvoorbeeld een scenario waarin opkomende leiders de taak krijgen om een multifunctioneel team aan te sturen bij een missiekritisch project. Deze ervaring test hun vermogen om leiding te geven onder druk en stelt hen bloot aan de fijne kneepjes van teamdynamiek, stakeholdermanagement en strategische besluitvorming. Het is intenser en echter dan leren via lezingen en casestudy’s.
Het werken aan rekbare opdrachten, projecten buiten je expertise of in een andere functie zal je leiderschapsvaardigheden altijd versterken. De uitdagingen van het omgaan met een nieuw team, een nieuwe cultuur, een nieuw land of een voorheen onbekend klantsegment of technologie kan hetzelfde doen. Een opkomende leider uit zijn comfortzone halen, is een manier om zijn kunnen te testen. De besten onder hen zullen genieten van de uitdaging, hun leervaardigheid aanscherpen en hun groeimindset voeden.
Er is veel academisch onderzoek dat dit ondersteunt. De theorie van Kolb over ervaringsleren stelt bijvoorbeeld dat leren een cyclisch proces is van ervaren, reflecteren, conceptualiseren en experimenteren. Deze vier elementen zijn cruciaal voor het ontwikkelen van cruciale leiderschapscompetenties zoals culturele intelligentie en probleemoplossend vermogen. En hoewel de theorie van Kolb misschien niet volledig rekeninghoudt met de rijke sociale en culturele dimensies van leerervaringen, toont onderzoek aan dat ervaringsleren vooral effectief is voor het ontwikkelen van zelfbewustzijn, aanpassingsvermogen en communicatievaardigheden – belangrijke eigenschappen van succesvolle leiders.
Onderzoek van Deloitte benadrukt de impact van het ervaringsleren op de ontwikkeling van leiderschap. Volgens hun bevindingen verbetert het ervaringsleren aanzienlijk de toepassing van kennis op situaties in de echte wereld. Leiders, die deelnemen aan programma’s voor ervaringsleren, hebben 88% meer kans om wat ze leren toe te passen in hun dagelijkse rol in vergelijking met degenen die niet deelnemen aan dergelijke programma’s.
Belangrijk om te onthouden: HR- en talentgericht leiderschap kunnen een waardevolle rol spelen door belangrijke ervaringen te verzamelen, die aansluiten bij de specifieke uitdagingen waarmee hun leiders waarschijnlijk te maken krijgen. Dit kan bijvoorbeeld het leiden van projecten zijn waar veel op het spel staat, het managen van interculturele teams of het navigeren door belangrijke organisatorische veranderingen. Het doel is om leiders bloot te stellen aan situaties, die hun capaciteiten oprekken en een vruchtbare bodem creëren voor reflectie en groei.
De cruciale rol van coaching
Hoewel ervaringsleren op zichzelf van onschatbare waarde is, kan de impact ervan aanzienlijk worden vergroot wanneer het aan coaching wordt gekoppeld. Coaching biedt de structuur en de steun, die leiders nodig hebben om over hun ervaringen na te denken, de resultaten te analyseren en het geleerde op een zinvolle manier toe te passen. Zonder deze versterking kunnen de lessen uit het ervaringsleren vaak vervagen, waardoor de doeltreffendheid van het ontwikkelingsprogramma wordt uitgehold.
De ervaring van een collega van mij onderstreept dit punt. Een groep senior managers nam deel aan een wervelende leiderschapservaring in Italië en reisde naar een Formule 1-racecircuit in Milaan om van professionele coureurs te leren over focus, discipline en besluitvorming. Wat echter ontbrak, was follow-up coaching om deze lessen te verbinden met hun dagelijkse leiderschapsuitdagingen. Sommigen beschouwden de ervaring dan ook als een louter leuke en opwindende gebeurtenis in plaats van de transformatieve leermogelijkheid, die het had moeten zijn.
Dit is waar coaching onmisbaar is. Onderzoek toont aan dat coaching een aanzienlijke impact heeft op de ontwikkeling van persoonlijk leiderschap. Het helpt authentiek leiderschapsgedrag, zoals zelfbewustzijn, zelfdiscipline en zelfvertrouwen te bevorderen evenals emotionele competenties en duidelijkheid over doelstellingen en doelen. Het onderzoek benadrukte ook de positieve impact van gedragsveranderingen van leiders op volgers, die vaak hogere niveaus van empowerment, werkprestaties, werktevredenheid en betrokkenheid bij de organisatie vertonen – een belangrijke stimulans voor retentie.
Ik herinner CEO’s en talentmanagers er vaak aan dat het fantastisch is om opkomende leiders een paar dagen door te laten brengen op een NASA-ruimtekamp of door de modder te laten kruipen en over hekken te laten klimmen met militaire cadetten. Maar het is slechts het begin. Deze veelbelovende leiders krijgen niet automatisch de mentaliteit van een astronaut of marinier mee. Het is de coachingsondersteuning, die hen in staat stelt om de puntjes op de i te zetten, hen helpt om na te denken over de verbazingwekkende ervaring, deze te analyseren en te leren van de belangrijkste vaststellingen. Het belangrijkste is dat de follow-up hen in staat stelt om het geleerde op hun belangrijkste uitdagingen in het werk toe te passen.
Belangrijk om te onthouden: Leer- en ontwikkelingsleiders binnen organisaties zouden coaching in ervaringslerenprogramma’s moeten integreren om hun houdbaarheid te verlengen. Ervaringsgerichte activiteiten moeten snel worden gevolgd door coachingsessies. Deze helpen leiders na te denken over wat ze hebben geleerd, te begrijpen hoe ze de lessen in hun rol kunnen integreren en gedragsveranderingen te identificeren die in de loop van de tijd moeten worden versterkt.
Een uitgebalanceerd ontwikkelingsprogramma voor leiderschap ontwikkelen
Om een robuuste pijplijn met toekomstige leiders op te bouwen, moeten organisaties leiderschapsontwikkelingsprogramma’s ontwerpen die een evenwicht vinden tussen ervaringsleren en voortdurende coaching. Deze combinatie zorgt ervoor dat leiders niet alleen worden blootgesteld aan nieuwe uitdagingen, maar ook de middelen en ondersteuning krijgen om hun kennis te internaliseren en effectief toe te passen.
Toen bijvoorbeeld een multinational waarvoor ik consulting had gedaan, besloot om een kleinere startup over te nemen om zijn digitale capaciteiten uit te breiden, stelde het een nieuwe integratieleider aan om het proces te overzien. De talentontwikkelingsleiders van het bedrijf zagen in dat de leidinggevende, die de integratie leidde, specifieke vaardigheden nodig had om de fusie tot een succes te maken. Enkele van de belangrijkste mogelijkheden voor persoonlijke groei die werden geïdentificeerd, waren het strategisch denken en de visiecapaciteiten van de leider. Hij moest zich voorstellen hoe de gecombineerde entiteiten hun sterke punten konden inzetten om te innoveren en nieuwe marktkansen te benutten.
Een ander gebied voor ontwikkeling was de culturele gevoeligheid en het aanpassingsvermogen van de leider om de culturele verschillen tussen het bedrijf met zijn traditionele waarden en hiërarchische structuur en de flexibele startup beter te begrijpen en te overbruggen. Door te experimenteren in reële contexten, gevolgd door gerichte coachinggesprekken, voelde de leider zich gesterkt en beter toegerust om een omgeving te creëren waarin de teams aan beide kanten zich gewaardeerd en gemotiveerd voelden.
Effectieve communicatie was ook een ontwikkelingskans, essentieel om de verschillende belanghebbenden op één lijn te krijgen, de strategische visie over te brengen en transparantie te garanderen tijdens het integratieproces. Verschillende coachingsessies werden gestructureerd rond de verschillende forums en contexten waarin de leider met duidelijkheid en emotionele intelligentie moest verschijnen. Zijn vermogen om de emotionele dynamiek van de fusie te beheersen, met inbegrip van de angsten en weerstand van de medewerkers, was van vitaal belang voor het behoud van het moreel en de betrokkenheid.
Om de leider te ondersteunen bij het ontwikkelen van deze vaardigheden, investeerde het bedrijf in het blootstellen van de leider aan nieuwe en uitdagende situaties als onderdeel van een ervaringsgericht leiderschapsontwikkelingsprogramma, inclusief executive coaching. Dankzij deze aanpak kon de integratieleider beter omgaan met complexe en emotioneel geladen scenario’s, cross-functionele relaties opbouwen en de integratie tot een goed einde brengen, zodat hij uiteindelijk de volledige waarde van de overname kon realiseren.
Belangrijk om te onthouden: alle relevante belanghebbenden – van het topmanagement tot leiders op het gebied van HR en leren en ontwikkelen – moeten worden benaderd voor input om samen te werken aan het creëren van op maat gemaakte leiderschapsontwikkelingsprogramma’s, die ervaringsleren combineren met voortdurende coaching en micro-leren. Zorg ervoor dat elk element van het programma is ontworpen om de andere te versterken, zodat een samenhangende ontwikkelingservaring ontstaat die leidt tot echte, meetbare verbetering van leiderschapscapaciteiten en belangrijke resultaten voor de organisatie.
Conclusie
De ontwikkeling van leiderschap is geen one-size-fits-all onderneming. Het vereist een doordachte combinatie van meeslepende ervaringen en persoonlijke coaching om het potentieel van toekomstige leiders echt te ontsluiten. Door zich te richten op ervaringsleren en dit te versterken met gerichte coaching, kunnen HR- en talentontwikkelingsleiders een krachtig ontwikkelingstraject creëren dat leiders voorbereidt om met vertrouwen en vaardigheid door de complexiteit van de hedendaagse zakenwereld te navigeren.
De investering in deze strategieën zal zich uitbetalen wanneer je leiders de uitdagingen van morgen aangaan. Overweeg bij het ontwerpen of verfijnen van je programma’s voor leiderschapsontwikkeling hoe je ervaringsleren kunt integreren met voortdurende coaching om een dynamische, impactvolle groei-ervaring te creëren voor je toekomstige leiders.
